Επικοινωνήστε με τη γιατρό
Αφήστε το σχόλιο ή την ερώτησή σας και θα σας απαντήσουμε
το συντομότερο.
Όζοι θυρεοειδούς : απαντάμε στις πιο συχνές ερωτήσεις σας
Τί είναι οι όζοι του θυρεοειδούς;
Οι όζοι είναι διογκώσεις του αδένα είτε συμπαγείς ή κυστικές (γεμάτες με υγρό) ή μικτές . Οι όζοι είναι πολύ συχνοί και η επίπτωσή τους αυξάνει με την ηλικία. Μετά τα 60, μέχρι και 50% των ενηλίκων μπορεί να έχει όζους. Συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Μικροί όζοι θυρεοειδούς μπορεί να αναπτυχθούν και σε περιβάλλον θυρεοειδίτιδας. Η έλλειψη ιωδίου συμβάλλει επίσης στην δημιουργία τους. Μόνο ένα 5% των όζων είναι κακοήθεις.
Τί συμπτώματα μπορεί να προκαλέσει ένας όζος;
Οι όζοι του θυρεοειδούς συνήθως δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα και είναι ένα τυχαίο εύρημα - μπορεί να τον πιάσει ο ίδιος ο ασθενής στον λαιμό του ή να δει μια διόγκωση στον καθρέπτη ή να τον ψηλαφίσει ο ιατρός όταν εξετάζει το λαιμό.
Αν ο όζος είναι πολύ μεγάλος μπορεί να προκαλέσει πόνο τοπικά και αίσθημα πίεσης στο λαιμό. Μεγάλοι κυστικοί όζοι μπορεί να αιμορραγήσουν και αυτό προκαλεί ξαφνικό πόνο.
Μερικά συμπτώματα που είναι ύποπτα για κακοήθεια είναι: πόνος στον λαιμό, γρήγορη αύξηση στο μέγεθος του όζου, αλλαγή στη φωνή ή δυσκολία στην κατάποση, πρισμένοι λεμφαδένες στο λαιμό.
Πώς μπορώ να μάθω αν έχω κάποιο όζο;
Αν φοβάστε ότι μπορεί να έχετε όζους στο θυρεοειδή σας, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να μιλήσετε με τον ιατρό σας ή να δείτε έναν ενδοκρινολόγο. Ο ιατρός σας θα ψηλαφήσει το θυρεοειδή σας και μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε:
Α) εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο της λειτουργίας του αδένα και
Β) υπέρηχο θυρεοειδούς αν υπάρχει κάποιο εύρημα από την εξέταση.
Γιατί κάνουμε υπέρηχο θυρεοειδούς;
Το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς είναι η καλύτερη εξέταση για να επιβεβαιώσει αν υπάρχουν όζοι στο θυρεοειδή αλλά και να μας δείξει το μέγεθος και τη σύσταση τους. Συχνά οι όζοι είναι αρκετά μικροί ή βρίσκονται στην οπίσθια επιφάνεια του αδένα και δεν μπορούν να ψηλαφηθούν αλλά βρίσκονται με το υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα δεν μπορεί να μας δείξει αν ένας όζος είναι καλοήθης με σιγουριά.
Το υπερηχογράφημα ΔΕΝ μας δείχνει αν ο αδένας λειτουργεί σωστά ή όχι, αλλά μας δείχνει αν είναι διογκωμένος ή αν έχει κάποια διαταραχή στην μορφολογία του.
Τί σημαίνει «θερμός» και τί «ψυχρός» όζος;
Αν από τις εξετάσεις αίματος δούμε ότι ο αδένας υπερλειτουργεί, τότε πρέπει να κάνουμε και σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς. Αυτή η εξέταση γίνεται με μικρή ποσότητα ραδιοϊσοτόπου ( ραδιενεργό τεχνήτιο ή ιώδιο) το οποίο συγκεντρώνεται στον θυρεοειδή και μας δείχνει περιοχές που μπορεί να λειτουργούν περισσότερο ή λιγότερο από το φυσιολογικό.
Αν ένας όζος λειτουργεί περισσότερο από τον γύρω αδένα, προσλαμβάνει περισσότερο ισότοπο και λέγεται «θερμός» όζος. Αυτοί είναι σχεδόν πάντα καλοήθεις.
Αν ο όζος δεν προσλαμβάνει ισότοπο, λέγεται «ψυχρός» όζος και σε ενα ποσοστό 5-8% μπορεί να είναι κακοήθης.
Πότε πρέπει να κάνω παρακέντηση (βιοψία) ενός όζου;
- Σε συμπαγείς όζους που είναι μεγαλύτεροι από 1 εκατοστό και σε κυστικούς όζους που είναι μεγαλύτεροι από 2 εκατοστά.
- Σε μικρότερους του ενός εκατοστού όζους αν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο όπως αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, ιστορικό έκθεσης σε ακτινοβολία ή ύποπτα ευρήματα στο υπερηχογράφημα.
- Όταν ένας όζος που έχουμε ήδη παρακεντήσει συνεχίσει να μεγαλώνει.
- Με την παρακέντηση μπορούμε να αφαιρέσουμε υγρό και από τις κύστεις θυρεοειδούς και έτσι να μικρύνουν σε μέγεθος.
Πώς γίνεται η παρακέντηση των όζων; Είναι επώδυνη;
Η βιοψία γίνεται με λεπτή βελόνα (FNA) με την καθοδήγηση υπερήχων. Δεν χρειάζεται αναισθησία, προκαλεί ελάχιστο πόνο και μπορεί να γίνει στο ιατρείο από έμπειρο ακτινολόγο ή ενδοκρινολόγο. Ο ιατρός εντοπίζει τον όζο που χρειάζεται παρακέντηση με το υπερηχογράφημα και έτσι εύκολα μπορεί να κάνει παρακέντηση του όζου με την βελόνα- να πάρει δηλαδή αρκετά κύτταρα τα οποία μετά εξετάζονται κάτω από το μικροσκόπιο για να δούμε αν υπάρχουν στοιχεία κακοήθειας (καρκίνου).
Υπάρχει θεραπεία για τους όζους του θυρεοειδούς;
- Αν ένας όζος είναι «θερμός» και προκαλεί υπερθυρεοειδισμό, τότε η θεραπεία βασίζεται στην αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού είτε με αντιθυρεοειδικά φάρμακα ή με ραδιενεργό ιώδιο ή τέλος με αφαίρεση του όζου χειρουργικά.
- Αν ο όζος είναι «ψυχρός» και η βιοψία είναι φυσιολογική ή αν οι όζοι είναι πολύ μικροί σε μέγεθος, τότε δεν χρειάζεται κάποια φαρμακευτική αγωγή, αλλά παρακολούθηση με υπερηχογράφημα κάθε χρόνο για πιθανή αύξηση μεγέθους.
Πότε πρέπει να αφαιρεθεί ένας όζος;
- Όταν υπάρχουν στοιχεία κακοήθειας (καρκίνου) στη βιοψία ή όταν η βιοψία έχει αμφίβολο αποτέλεσμα.
- Όταν ένας όζος είναι αρκετά μεγάλος (>3 εκ.) και όταν προκαλεί συμπτώματα.
- Όταν ένας όζος μεγαλώνει πολύ γρήγορα ακόμα και αν η βιοψία είναι καλοήθης.
- Όταν ένας κυστικός όζος μαζεύει συνέχεια υγρό και χρειάζεται επανειλημμένα παρακέντηση.
- Όταν υπάρχουν πολλαπλοί μεγάλοι όζοι.
Τί πρέπει να κάνω αν έχω έναν ή περισσότερους όζους;
Κάθε περίπτωση είναι μοναδική. Και κάθε φορά μπορεί να χρειαστεί διαφορετική αντιμετώπιση. Αν γνωρίζετε ήδη ότι έχετε έναν ή περισσότερους όζους ή αν έχετε οικογενειακό ιστορικό με όζους θυρεοειδούς, θα πρέπει μα συμβουλευτείτε έναν ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει σχετικά με τις εξετάσεις που πρέπει να κάνετε και για την παρακολούθηση που χρειάζεται.
Τι είναι ο Όζος του Θυρεοειδούς;
Ο θυρεοειδής είναι ένας πολύ μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας και βρίσκεται κοντά στο λάρυγγα, μπροστά από την τραχεία. Αυτός ο αδένας παράγει και εκκρίνει δύο ορμόνες, οι οποίες επηρεάζουν τον καρδιακό ρυθμό, τη θερμοκρασία του σώματος και διάφορες σωματικές λειτουργίες – μια σειρά χημικών αντιδράσεων, οι οποίες όλες μαζί συνιστούν το μεταβολισμό.
Ο όζος του θυρεοειδούς είναι ένας όγκος που αναπτύσσεται στο θυρεοειδή αδένα. Μπορεί να είναι συμπαγής ή κυστικός (να έχει υγρό) και εμφανίζεται είτε είτε ένας είτε πολλοί μαζί. Οι όζοι του θυρεοειδούς εμφανίζονται αρκετά συχνά, ενώ σπάνια είναι καρκινικοί.
Οι όζοι του θυρεοειδούς κατηγοριοποιούνται σε ψυχρούς ή θερμούς ανάλογα με το αν παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες ή όχι:
- Οι ψυχροί όζοι δεν παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες
- Οι θερμοί όζοι υπερπαράγουν θυρεοειδικές ορμόνες
Περισσότερο από το 90% όλων των όζων του θυρεοειδούς είναι καλοήθεις (μη καρκινικοί). Οι περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς δεν είναι σοβαροί, ενώ προκαλούν ελάχιστα συμπτώματα. Έτσι, είναι πιθανό κάποιος να έχει όζους χωρίς να το γνωρίζει.
Εάν δε φτάσει σε σημείο μεγάλου μεγέθους ώστε να πιέζει την τραχεία, ένας καλοήθης όζος μπορεί να μην εκδηλώσει ποτέ έντονα συμπτώματα. Σε πολλές περιπτώσεις όζων, η διάγνωση πραγματοποιείται τυχαία κατά τη διάρκεια απεικονιστικών εξετάσεων για τη διάγνωση κάποιας άλλης πάθησης ή μετά από ψηλάφηση του λαιμού.
Ποια είναι τα Συμπτώματα του Όζου του Θυρεοειδούς;
Όπως αναφέραμε, τα συμπτώματα του όζου του θυρεοειδούς μπορεί να μη γίνουν καθόλου αισθητά. Ωστόσο, στην περίπτωση που ο όζος αναπτυχθεί σε μέγεθος, τότε μπορεί να εκδηλωθεί:
- Ένας υπερμεγέθης θυρεοειδικός αδένας ( βρογχοκήλη)
- Πόνος στη βάση του λαιμού
- Δυσκολία στην κατάποση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Βράχνιασμα
Εάν ο θυρεοειδικός όζος παράγει αυξημένες θυρεοειδικές ορμόνες, τότε τα συμπτώματα αφορούν στον υπερθυρεοειδισμό και είναι:
- Γρήγορος και μη φυσιολογικός παλμός της καρδιάς
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Μυϊκή αδυναμία
- Δυσκολία ύπνου
- Νευρικότητα
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι όζοι αναπτύσσονται σε άτομα με νόσο του Hashimoto. Πρόκειται για μια αυτοάνοση πάθηση του θυρεοειδούς που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης υπολειτουργικού θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός). Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:
- Επίμονη κόπωση
- Ανεξήγητη αύξηση βάρους
- Δυσκοιλιότητα
- Ευαισθησία στο κρύο
- Ξηροδερμία και ξηρότητα στην τρίχα
- Εύθραυστα νύχια
Τι προκαλεί τους Όζους του Θυρεοειδούς;
Στην πλειονότητά τους, οι όζοι του θυρεοειδούς προκαλούνται από την υπερβολική αύξηση του φυσιολογικού ιστού του θυρεοειδούς. Το αίτιο για την αύξηση αυτή είναι άγνωστο, ωστόσο υπάρχει μια ισχυρή γενετική βάση.
Σε κάποιες περιπτώσεις, οι όζοι συνδέονται με:
- Νόσο του Hashimoto, μια αυτοάνοση ασθένεια που οδηγεί στον υποθυρεοειδισμό
- Θυρεοειδίτιδα ή χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς
- Καρκίνο θυροειδούς
- Ανεπάρκεια ιωδίου
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη όζων θυρεοειδούς;
Oι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη όζων θυρεοειδούς είναι:
- Ακτινοβολία του θυρεοειδούς κατά τη βρεφική ή παιδική ηλικία
- Προϋπάρχουσα πάθηση θυρεοειδούς, όπως είναι η θυρεοειδίτιδα ή η νόσος Hashimoto
- Οικογενειακό ιστορικό με όζους θυρεοειδούς
- Ηλικία άνω των 40 ετών
Οι όζοι θυρεοειδούς εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες. Όταν αναπτύσσονται στους άντρες, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες οι όζοι να είναι καρκινικοί.
Πώς γίνεται η διάγνωση για τον όζο θυρεοειδούς;
Πολλές φορές, ο ασθενής μπορεί να μη γνωρίζει ότι έχει κάποιον όζο. Ο εντοπισμός γίνεται μέσα από φυσική εξέταση, όπου ο γιατρός ψηλαφίζει και διαπιστώνει την ύπαρξή του.
Στην περίπτωση υποψίας του όζου, ο γιατρός θα παραπέμψει τον ασθενή σε ενδοκρινολόγο.
Ο ενδοκρινολόγος ειδικεύεται σε όλα τα μέρη του ενδοκρινικού (ορμονικού) συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του θυρεοειδούς.
Μέσα από τη λήψη του ιατρικού ιστορικού, ο ενδοκρινολόγος θα αναζητήσει αν ο ασθενής:
- Υποβλήθηκε σε ακτινοθεραπεία στο κεφάλι ή το λαιμό κατά τη βρεφική ή παιδική ηλικία
- Έχει οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδικών όζων
- Υπάρχει ιστορικό άλλων προβλημάτων του θυρεοειδούς
Στη συνέχεια, θα προχωρήσει σε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω διαγνωστικά τεστ, για να αξιολογήσει τον όζο:
- Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς, για να εξετάσει τη δομή του όζου.
- Έλεγχο θυρεοειδικών ορμονών, θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και αντισωμάτων για να αξιολογήσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα
- Σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς, για να διαπιστωθεί αν ο όζος είναι θερμός ή ψυχρός (αυτή η δοκιμασία συνήθως εκτελείται όταν ο θυρεοειδής είναι υπερλειτουργικός).
- Βιοψία μετά από αναρρόφηση με λεπτή βελόνα (FNA) , για τη συλλογή δείγματος του όζου το οποίο στη συνέχεια εξετάζεται στο εργαστήριο, αν υπάρχει υποψία κακοήθειας.
Πώς θεραπεύονται οι όζοι θυρεοειδούς;
H επιλογή της θεραπείας για τους όζους θυρεοειδούς, καθορίζεται σύμφωνα με το μέγεθος και τον τύπο του όζου.
Εάν ο όζος δεν είναι καρκινικός και δεν προκαλεί προβλήματα, ο ενδοκρινολόγος μπορεί να κρίνει ότι δε χρειάζεται κάποια θεραπεία. Αντ’ αυτού, θα πρέπει να παρακολουθείται με τακτικές επισκέψεις στο ιατρείο και συχνά υπερηχογραφήματα.
Οι όζοι που εμφανίζονται ως καλοήθεις, πολύ σπάνια εξελίσσονται σε κακοήθεις. Παρόλα αυτά, ο ενδοκρινολόγος θα διενεργήσει βιοψίες, έτσι ώστε να αποκλείσει κάθε πιθανότητα.
Στην περίπτωση που ο όζος είναι θερμός ή υπερπαράγει θυρεοειδικές ορμόνες, ο ενδοκρινολόγος θα συζητήσει μαζί σας επιλογές αντιθυρεοειδικής θεραπείας (φάρμακα, ραδιενεργό ιώδιο ή χειρουργική αφαίρεση)
Στο παρελθόν, σε μια προσπάθεια να συρρικνωθούν οι όζοι του θυρεοειδούς, κάποιοι γιατροί χρησιμοποίησαν υψηλές δόσεις θυρεοειδικών ορμονών. Η πρακτική αυτή εγκαταλείφθηκε διότι στο μεγαλύτερο μέρος της ήταν αναποτελεσματική. Δεν χορηγούμε θυρεοειδικές ορμόνες για τη μείωση του μεγέθους των όζων εφόσον η λειτουργία του θυρεοειδούς είναι φυσιολογική.
Ωστόσο, οι θυρεοειδικές ορμόνες μπορεί να είναι απαραίτητες για τα άτομα, των οποίων ο θυρεοειδής υπολειτουργεί (όπως αυτά που έχουν τη νόσο Hashimoto).
Στην περίπτωση του κυστικού όζου, ο ενδοκρινολόγος, μπορεί να εφαρμόσει την αναρρόφηση με λεπτή βελόνα, αφαιρώντας το υγρό.
Γίνεται να προληφθούν οι όζοι θυρεοειδούς;
Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος
η ανάπτυξη ενός όζου θυρεοειδούς. Αν γίνει διάγνωση όζου, τότε ο ενδοκρινολόγος θα προχωρήσει στα κατάλληλα βήματα με σκοπό την αφαίρεση ή εξάλειψή του ή, απλά, θα τον παρακολουθεί τακτικά.
Η πλειονότητα των μη καρκινικών όζων είναι αβλαβής και πάρα πολλοί άνθρωποι δε χρειάζονται κάποια θεραπεία.
Η καλύτερη ιατρός στον χώρο της! Γνωρίζει το αντικείμενο όσο λίγοι, αφιερώνει χρόνο και σου εξηγεί τα πάντα! Σ' ευχαριστώ Βούλα!
Γιώργος Π.
Καταπληκτική ιατρός! Φοβερός άνθρωπος!
Νίκος Π.
Εξαιρετική γιατρός με σπουδες στο αντικείμενο της. Βοηθάει στην σωστή διάγνωση με την κατάλληλη αγωγή
Αναστασάι Δ.
