Όταν γίνεται συζήτηση για τη γυναικεία γονιμότητα, συχνά δίνεται προτεραιότητα στην ποσότητα των ωαρίων που διαθέτει μια γυναίκα. Παρότι αυτό αποτελεί πράγματι μέρος της εξίσωσης, η γυναικεία γονιμότητα καθορίζεται επίσης από την ποιότητα των ωαρίων. Η πτώση της ποιότητας των ωαρίων είναι μια φυσική εξέλιξη κατά τη γήρανση της γυναίκας. Παρόλο που μια γυναίκα γεννιέται με όλα τα ωάριά της, τα γερασμένα ωάρια τείνουν να περιέχουν μη φυσιολογικό DNA. Αν το DNAτου ωαρίου δεν είναι υγιές τότε δε μπορεί να κάνει ένα υγιές μωρό.
Ποιότητα ωαρίων & γονιμοποίηση
Όλες οι γυναίκες έχουν κάποιο ποσοστό μη φυσιολογικών ωαρίων και αυτό το ποσοστό αυξάνεται με την ηλικία. Τα περισσότερα ωάρια κακής ποιότητας δε γονιμοποιούνται καθόλου. Ένας μικρότερος αριθμός γονιμοποιείται αλλά οδηγεί σε αποβολή και ένα μικρότερο ποσοστό γονιμοποιείται αλλά οδηγεί σε γενετικές διαταραχές για το μωρό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορεί να περάσουν πολλοί περισσότεροι κύκλοι μέχρι να μείνει έγκυος μια μεγαλύτερη γυναίκα καθώς και για τον οποίο τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι χαμηλότερα καθώς αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας.
Έλεγχος γονιμότητας
Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο τεστ που να μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για την ποιότητα των ωαρίων και την γονιμότητα μιας γυναίκας. Έμμεση αξιολόγηση γίνεται με το συνδυασμό των παρακάτω εξετάσεων και παραγόντων:1. τα επίπεδα της θυλακιοτρόπου ορμόνης FSH και των οιστρογόνων την τρίτη ημέρα του κύκλου. Η θυλακιοτρόπος ορμόνη είναι αυτή που θα «στρατολογήσει» τα νέα ωάρια σε κάθε κύκλο. Όταν η FSH είναι αυξημένη αυτό μπορεί να είναι ένδειξη μειωμένου αριθμού και ποιότητας των ωαρίων. Η οιστραδιόλη είναι το βασικό οιστρογόνο που παράγεται από τα ωάρια καθώς ωριμάζουν. Πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων δηλώνουν κακή ποιότητα ωαρίων. Οι δείκτες αυτοί μπορεί να παρουσιάζουν μεγάλη διακύμανση από κύκλο σε κύκλο, ιδίως σε γυναίκες μετά τα 40. 2. ο έλεγχος των επιπέδων της αντιμυλλέριου ορμόνης (anti-Müllerian- AMH). Η ΑΜΗ είναι μια ορμόνη που παράγεται από τα ανώριμα ωάρια της ωοθήκης. Είναι ένας τρόπος αξιολόγησης της ποσότητας και όχι της ποιότητας των ωαρίων. Υψηλή ΑΜΗ δεν ισοδυναμεί με αυξημένη γονιμότητα. Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να έχουν αυξημένη ΑΜΗ αλλά να έχουν προβλήματα ποιότητας ωαρίων. 3. Κολπικό υπερηχογράφημα. Το κολπικό υπερηχογράφημα από εξειδικευμένο γυναικολόγο αναπαραγωγής είναι ένας άλλος τρόπος αξιολόγησης της ποσότητας των άωρων ωοθηλακίων που έχει μια γυναίκα. 4. Ηλικία. Η ηλικία είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την ποιότητα των ωαρίων. Μια γυναίκα φτάνει στο pickτης αναπαραγωγικής της δυνατότητας στα 25 της χρόνια. Από εκεί και μετά υπάρχει μια σταδιακή μείωση μέχρι τα 35 χρόνια, ενώ μετά τα 35 χρόνια (και ιδίως μετά τα 40) η μείωση είναι πιο δραματική. Για το λόγο αυτό η ιδανική ηλικία για την κατάψυξη ωαρίων είναι πριν τα 35 χρόνια. Τι μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, για να βελτιώσετε την ποιότητα των ωαρίων για την εγκυμοσύνη;
1. Βελτιώστε την κυκλοφορία του αίματος
Η πλούσια σε οξυγόνο κυκλοφορία του αίματος στις ωοθήκες είναι απαραίτητη για την υγεία των ωαρίων. Η ροή του αίματος μπορεί να βελτιωθεί φροντίζοντας να παραμείνετε ενυδατωμένοι με τουλάχιστον 8 έως 10 ποτήρια υγρών την ημέρα. Η άσκηση αυξάνει επίσης την κυκλοφορία του αίματος, καθώς μια υγιής καρδιά εξασφαλίζει τη βέλτιστη κυκλοφορία σε όλο το σώμα. Το μασάζ και η γιόγκα μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος.
2. Ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή
Η βελτίωση της συνολικής υγείας σας επίσης διασφαλίζει ότι τα ωάριά σας θα παραμείνουν υγιή και αυτά που τρώτε και πίνετε παίζουν μεγάλο ρόλο σε αυτό. Μελέτες δείχνουν ότι τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά όπως φρούτα και λαχανικά, ψάρια και δημητριακά μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη της γονιμότητας. Εκτός από την πρόσληψη υγιεινών τροφών,θα πρέπει να αποφεύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα κορεσμένα λίπη, την υπερβολική ζάχαρη και αλάτι και ιδανικά να ελαχιστοποιήσετε την κατανάλωση αλκοόλ.
3. Ενσωματώστε συμπληρώματα ενίσχυσης γονιμότητας
Μερικά συμπληρώματα ενίσχυσης γονιμότητας περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά που στην πραγματικότητα βλάπτουν την ποιότητα των ωαρίων. Όταν επιλέγετε συμπληρώματα, αναζητήστε συμπληρώματα που βασίζονται σε έρευνες, κλινικά αποδεδειγμένα, με ισχυρά τεκμηριωμένα στοιχεία και ανώτερα συστατικά που θα απορροφηθούν και θα επεξεργαστούν εύκολα από τον οργανισμό. Πριν ξεκινήσετε κάποιο συμπλήρωμα πρέπει να συζητήσετε με το ιατρό σας και να διαλέξετε το κατάλληλο για την ηλικία σας και για το ιστορικό σας.
4. Κόψτε το κάπνισμα
Μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα προκαλεί προβλήματα γονιμότηταςενώ οδηγεί σε μείωση της γονιμότητας μελλοντικά. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι χημικές ουσίες στα τσιγάρα μπορούν να μεταλλάξουν το DNA στα ωάρια μιας γυναίκας (καθιστώντας τα ακατάλληλα για σύλληψη) και να επιταχύνουν την απώλεια ωαρίων στις ωοθήκες. Το κάπνισμα σχετίζεται επίσης με πρώιμη εμμηνόπαυση.
5. Διατηρήστε ένα υγιές βάρος
Ένας ΔΜΣ από 25 έως 29,9 σημαίνει ότι είστε υπέρβαρες και ένας ΔΜΣ 30 ή παραπάνω σημαίνει ότι πάσχετε από παχυσαρκία. Το υπερβολικό βάρος έχει συνδεθεί με μειωμένη ποιότητα ωαρίων λόγω αυξημένου οξειδωτικού στρες και αλλοιώσεων της μιτοχονδριακής λειτουργίας.Οι υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες συχνά πάσχουν από αντίσταση στην ινσουλίνη και αυτό μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα, την ωρίμανση και τη θρέψη των ωαρίων. Μπορείτε να χάσετε βάρος μέσω της διατροφής και της άσκησης. Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο θα αυξήσει τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος, αλλά θα αποφύγετε και τυχόν προβλήματα που σχετίζονται με το υπερβολικό βάρος κατά την εγκυμοσύνη.
6. Απαλλαχθείτε από το στρες
Το στρες μπορεί να παράγει ορμόνες όπως η προλακτίνη και η κορτιζόλη, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα και την παραγωγή ωαρίων. Η ευτυχία και η ενασχόληση με ουσιαστικές δραστηριότητες, όπως το να αφιερώνετε ποιοτικό χρόνο για την οικογένεια και τους φίλους σας, μπορεί να ενισχύσουν πραγματικά τη συνολική σας υγεία. Υπάρχουν επίσης δραστηριότητες που μειώνουν το άγχος, όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα ή το να περνάτε χρόνο με κατοικίδια ή άλλα ζώα. Είναι επίσης σημαντικό να δώσετε προτεραιότητα στο χρόνο χαλάρωσης, με μικρούς ύπνους, ξεκούραση ή προγραμματίζοντας μεγάλα ζεστά μπάνια. Θεραπείες όπως η αρωματοθεραπεία και το μασάζ μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να καταπολεμήσετε το στρες. Εξαιρετικά σημαντικός είναι ο ύπνος και η επαρκής ξεκούραση, τόσο για τη ρύθμιση του στρες όσο και για τη συνολική υγεία.
7. Επισκεφθείτε έγκαιρα Ενδικρινολόγο
Πολλές ενδοκρινολογικές διαταραχές όπως οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα και το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι πολύ συχνές σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και επηρεάζουν την ποιότητα των ωαρίων και τη γονιμότητα. Λιγότερο συχνές ορμονικές διαταραχές όπως παθήσεις της υπόφυσης και των επινεφριδίων μπορούν επίσης να επηρεάσουν σημαντικά την προσπάθεια για σύλληψη, ανεξαρτήτως ηλικίας. Επιπλέον διαταραχές του μεταβολισμού όπως η παχυσαρκία, ο προδιαβήτης, η αντίσταση στην ινσουλίνη μειώνουν την ποιότητα των ωαρίων και την πιθανότητα σύλληψης είτε με φυσιολογικό τρόπο είτε με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Η έγκαιρη επίσκεψη σε Ενδοκρινολόγο για τον έλεγχο πιθανών ορμονικών ή μεταβολικών διαταραχών που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα είναι απαραίτητη.
8. Μην περιμένετε μέχρι την τελευταία στιγμή γονιμότητας
Η γονιμότητα μιας γυναίκας χρειάζεται φροντίδα. Η φροντίδα της ποιότητας των ωαρίων πρέπει να ξεκινά νωρίς στην αναπαραγωγική ηλικία μιας γυναίκας και όχι λίγους μήνες πριν αυτή προσπαθήσει να συλλάβει. Η σωστή προετοιμασία για μια εγκυμοσύνη πρέπει να ξεκινά καιρό πριν την προσπάθεια. Αν επιθυμείτε εγκυμοσύνη καλό είναι να μιλήσετε με το ιατρό σας για τις κατάλληλες εξετάσεις που θα πρέπει να κάνετε και να σχεδιάσετε ένα εξατομικευμένο για εσάς πλάνο που θα σας βοηθήσει να πετύχετε το στόχο σας χωρίς ταλαιπωρία και καθυστερήσεις. Είμαστε δίπλα σας και μπορούμε να σας βοηθήσουμε.