Τι είναι η παχυσαρκία;

Όταν λέμε ότι ένας άνθρωπος είναι υπέρβαρος, εννοούμε ότι ο δείκτης μάζας του σώματός του (BMI) κυμαίνεται από 25 έως 29,9.

Η παχυσαρκία ορίζεται ως η κατάσταση όπου ο δείκτης μάζας σώματος είναι από 30 και άνω.

Στη γενική κατηγορία της παχυσαρκίας, υπάρχουν τρία επίπεδα επικινδυνότητας που αντιστοιχούν στο μέγεθος του δείκτη σωματικής μάζας:

• Χαμηλής επικινδυνότητας είναι ο ΔΜΣ 30 – 34,9
• Μέσης επικινδυνότητας είναι ο ΔΜΣ 35 – 39,9
• Υψηλής επικινδυνότητας είναι ο ΔΜΣ 40 και άνω

Μπορείτε να υπολογίσετε το δικό σας ΔΜΣ διαδικτυακά ακολουθώντας ιστοτόπους όπως το https://www.nhlbi.nih.gov/health/educational/lose_wt/BMI/bmicalc.htm

Μπορεί η παχυσαρκία να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία μου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η παχυσαρκία στην εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλα σοβαρά προβλήματα υγείας:

• Διαβήτης κύησης είναι ο διαβήτης που διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η κατάσταση αυτή μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες τοκετού με καισαρική τομή. Επίσης, οι γυναίκες που εμφανίζουν διαβήτη κύησης έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη μελλοντικά, τόσο οι ίδιες όσο και τα παιδιά τους.Η εξέταση για το διαβήτη στις παχύσαρκες γυναίκες πραγματοποιείται στην αρχή της εγκυμοσύνης καθώς και αργότερα, κατά τη διάρκεια της κύησης.
• Η προεκλαμψία είναι μια διαταραχή υψηλής αρτηριακής πίεσης που μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά την εγκυμοσύνη. Πρόκειται για μια σοβαρή ασθένεια που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα της γυναίκας. Μπορεί να προκαλέσει νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις, μια κατάσταση που ονομάζεται εκλαμψία. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συμβεί εγκεφαλικό επεισόδιο.Τα σοβαρά περιστατικά προεκλαμψίας απαιτούν επείγουσα θεραπεία για την αποφυγή αυτών των επιπλοκών, ενώ ο πρόωρος τοκετός μπορεί να κριθεί απαραίτητος.
•  Η υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο σταματά να αναπνέει για σύντομα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η υπνική άπνοια σχετίζεται με την παχυσαρκία. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όχι μόνο μπορεί να προκαλέσει κόπωση, αλλά επίσης αυξάνει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, προεκλαμψίας, εκλαμψίας και καρδιακών και πνευμονικών διαταραχών.

Μπορεί η παχυσαρκία να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία του μωρού μου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης των παρακάτω προβλημάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης:

• Αποβολή - Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής σε σχέση με τις γυναίκες φυσιολογικού βάρους.
• Διαταραχές διάπλασης του εμβρύου - Τα μωρά που γεννιούνται από παχύσαρκες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν γενετικές ανωμαλίες, όπως καρδιακά προβλήματα και προβλήματα στο νευρικό σωλήνα.
• Δυσκολία στις διαγνωστικές εξετάσεις – Το αυξημένο σωματικό λίπος μπορεί να εμποδίσει την ανάδειξη ορισμένων ανατομικών προβλημάτων του μωρού σε έναν υπέρηχο. Επίσης, κατά τον τοκετό, η διαδικασία ελέγχου του καρδιακού ρυθμού του μωρού γίνεται πιο δύσκολη.
• Μακροσωμία - Σε αυτή την περίπτωση, το μωρό είναι μεγαλύτερο από το φυσιολογικό. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμού του μωρού κατά τη γέννηση (δυστοκία). Η μακροσωμία επίσης αυξάνει επίσης την πιθανότητα τοκετού με καισαρική. Επιπλέον, τα βρέφη που γεννιούνται με αυξημένο σωματικό λίπος, έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκα στο μέλλον.
• Πρόωρος τοκετός - Προβλήματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία μιας γυναίκας, όπως η προεκλαμψία, μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό. Αυτό σημαίνει ότι το μωρό σας θα πρέπει να γεννηθεί νωρίτερα για ιατρικούς λόγους. Τα πρόωρα μωρά δεν είναι τόσο ανεπτυγμένα όσο τα μωρά που γεννιούνται μετά από 39 εβδομάδες εγκυμοσύνης. Ως εκ τούτου, έχουν αυξημένο κίνδυνο βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας.
• Θνησιγένεια – Όσο υψηλότερος είναι ο ΔΜΣ της γυναίκας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμβρυϊκού ή νεογνικού θανάτου.

Αν είμαι υπέρβαρη ή παχύσαρκη, θα πρέπει να μπω σε πρόγραμμα απώλειας βάρους πριν μείνω έγκυος;

Η απώλεια βάρους πριν την εγκυμοσύνη είναι ο καλύτερος τρόπος μείωσης κινδύνου εμφάνισης των προβλημάτων που προκαλούνται από την παχυσαρκία. Ακόμα και η μικρή απώλεια βάρους (5 – 7% των κιλών σας, ή περίπου 5 – 10 κιλά) μπορεί να ευνοήσει την υγεία σας γενικότερα και να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για μια πιο υγιή κύηση.

Πώς μπορώ να χάσω βάρος με ασφάλεια;

Για να χάσετε βάρος, θα πρέπει η καύση των θερμίδων να είναι μεγαλύτερη από τη λήψη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τακτική άσκηση και υγιεινή διατροφή. Ο γυναικολόγος σας μπορεί να σας παραπέμψει σε διατροφολόγο ο οποίος θα σας βοηθήσει να σχεδιάσετε ένα σωστό πλάνο διατροφής. Επίσης, η περισσότερη φυσική άσκηση είναι πολύ σημαντική για την απώλεια βάρους. Επιλέξτε ήπιες δραστηριότητες (για παράδειγμα, ποδηλασία, περίπατος, κηπουρική κ.α.) για 60 λεπτά ή έντονη αθλητική άσκηση (τρέξιμο, κολύμβηση) για 30 λεπτά τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας. Δεν είναι απαραίτητο η άσκηση να ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο. Για παράδειγμα, μέσα στην ημέρα μπορείτε να ασκηθείτε τρεις φορές από 20 λεπτά.

Υπάρχει κάποια φαρμακευτική αγωγή που θα με βοηθήσει να χάσω βάρος πριν την εγκυμοσύνη;

Αν έχετε προσπαθήσει να χάσετε βάρος με κατάλληλη διατροφή και άσκηση αλλά ωστόσο έχετε ΔΜΣ 30 και άνω, ή τουλάχιστον 27, και παθήσεις όπως είναι ο διαβήτης θα πρέπει σας παρακολουθεί Ενδοκρινολόγος πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Υπάρχει επέμβαση που θα με βοηθήσει να χάσω βάρος πριν την εγκυμοσύνη;

Η βαριατρική χειρουργική μπορεί να είναι μια επιλογή για τα πολύ παχύσαρκα άτομα (δείκτης μάζας σώματος >40) ή για τα άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας που οφείλονται στην παχυσαρκία. Εάν υποβληθείτε σε επέμβαση απώλειας βάρους, θα πρέπει να καθυστερήσετε την εγκυμοσύνη για 12 - 24 μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση, δηλαδή την περίοδο όπου η απώλεια βάρους είναι ταχύτατη. Στην περίπτωση που αντιμετωπίζατε προβλήματα γονιμότητας, η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στο να επιλυθούν από μόνα τους. Αυτό είναι σημαντικό να το γνωρίζετε, καθώς η αύξηση της γονιμότητας μπορεί να οδηγήσει σε μια μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη. Μερικοί τύποι βαριατρικής χειρουργικής μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός απορροφά τα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα, συμπεριλαμβανομένων των αντισυλληπτικών. Για το λόγο αυτό, ίσως χρειαστεί να ακολουθήσετε κάποια άλλη μορφή αντισύλληψης.

Υπάρχει περίπτωση να έχω υγιή κύηση αν είμαι παχύσαρκη;

Ανεξάρτητα από τους κινδύνους, μπορεί να υπάρξει υγιής κύηση αν είστε παχύσαρκη. Απαιτείται μεγάλη προσοχή στη διαχείριση του βάρους, τη δίαιτα και την άσκηση, τακτικός προγεννητικός έλεγχος για τυχόν επιπλοκές και ειδική αξιολόγηση που αφορά στον τοκετό και τη γέννα. Οι εγκυμοσύνη μιας υπέρβαρης ή παχύσαρκης γυναίκας θεωρείται εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου και θα πρέπει να παρακολουθείται στενά τόσο από γυναικολόγο όσο και από ειδικό Ενδοκρινολόγο.

Πώς μπορώ να σχεδιάσω ένα πρόγραμμα σωστής διατροφής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η ισορροπία ανάμεσα σε μια υγιεινή διατροφή και τη διατήρηση ενός σωστού σωματικού βάρους είναι σημαντική για την υγεία σας καθώς και για την υγεία του μωρού σας. Στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, μια έγκυος γυναίκα χρειάζεται κατά μέσο όρο 300 επιπλέον θερμίδες ημερησίως - περίπου το ποσό των θερμίδων που ισοδυναμεί με ένα ποτήρι αποβουτυρωμένο γάλα και μισό σάντουιτς.
Μπορείτε να προγραμματίσετε μία σωστή διατροφή με τη βοήθεια ειδικού διατροφολόγου ή Ενδοκρινολόγου.

Πόσο θα πρέπει να ασκούμαι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Εάν δεν έχετε ασκηθεί ποτέ ξανά, η εγκυμοσύνη είναι μια καλή περίοδος για να ξεκινήσετε. Συζητήστε το πρόγραμμα γυμναστικής με το γυναικολόγο σας για να βεβαιωθείτε ότι στην περίπτωσή σας είναι ασφαλές.
Ξεκινήστε με μόλις 5 λεπτά άσκησης την ημέρα και προσθέστε 5 λεπτά κάθε εβδομάδα. Ο στόχος σας είναι να παραμείνετε δραστήριες για 30 λεπτά στις περισσότερες - κατά προτίμηση όλες - τις ημέρες της εβδομάδας. Το περπάτημα είναι μια καλή επιλογή αν δεν έχετε ξανακάνει άσκηση. Μια άλλη καλή άσκηση για τις εγκύους είναι το κολύμπι. Το νερό υποστηρίζει το βάρος σας, ώστε να αποφύγετε τραυματισμούς και μυϊκές καταπονήσεις. Επίσης, σας βοηθά να διατηρήσετε μία δροσερή θερμοκρασία στο σώμα.

Με ποιον τρόπο θα ελέγχεται το βάρος μου κατά την εγκυμοσύνη;

Το βάρος σας θα παρακολουθείται σε κάθε προγεννητική επίσκεψη και παράλληλα, θα ελέγχεται η ανάπτυξη του μωρού σας. Αν η αύξηση του βάρους σας είναι μικρότερη από τις ενδεδειγμένες οδηγίες και η ανάπτυξη του μωρού σας είναι ομαλή, τότε δε χρειάζεται να πάρετε επιπλέον βάρος. Εάν το μωρό σας δεν αναπτύσσεται σωστά, τότε οι αλλαγές στο πρόγραμμα διατροφής και άσκησης μπορεί να κριθούν απαραίτητες.

Οι υπέρβαρες γυναίκες συστήνεται να παίρνουν 7-11.5 κιλά κατά την εγκυμοσύνη ενώ οι παχύσαρκες (ΔΜΣ >30) μόνο 5-9 κιλά σε όλη την εγκυμοσύνη.

Ο ρυθμός αύξησης του βάρους θα πρέπει να είναι έως 300 γραμμάρια την εβδομάδα ενώ το πρώτο τρίμηνο γίνεται προσπάθεια να μην αυξηθεί καθόλου το βάρος.

Πώς η παχυσαρκία επηρεάζει τον τοκετό και τη γέννα;

Οι υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια τοκετού σε σχέση με τις γυναίκες φυσιολογικού βάρους. Κατά τον τοκετό, η παρακολούθηση του μωρού γίνεται πιο δύσκολη. Για το λόγο αυτό, η παχυσαρκία στην εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα καισαρικής. Στην περίπτωση καισαρικής, οι κίνδυνοι μόλυνσης, αιμορραγίας και άλλων επιπλοκών είναι μεγαλύτεροι σε μια παχύσαρκη γυναίκα απ’ ό,τι σε μια γυναίκα με κανονικό βάρος.

Πώς μπορώ να ρυθμίσω το βάρος μου μετά τη γέννηση του μωρού μου;

Μετά την επιστροφή στο σπίτι με το μωρό σας, συνεχίστε την υγιεινή διατροφή και το πρόγραμμα ασκήσεων για να επιτύχετε το επιθυμητό βάρος. Ο θηλασμός συνιστάται για το πρώτο έτος της ζωής ενός μωρού. Αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να τραφεί το μωρό σας, και μπορεί επίσης να βοηθήσει στην απώλεια βάρους μετά τη γέννα. Γενικά, οι γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους για τουλάχιστον 6 μήνες, τείνουν να χάσουν τα κιλά της εγκυμοσύνης πιο γρήγορα από τις γυναίκες που δε θηλάζουν. Ο θηλασμός μειώνει επίσης σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 τόσο στη μητέρα όσο και στο παιδί.

Και οι γυναίκες φυσιολογικού βάρους πρέπει να προσέχουν την πρόσληψη βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το προτεινόμενο βάρος πρόσληψης σε μια γυναίκα φυσιολογικού βάρους είναι 11.5 -16 κιλά (για μονήρη κύηση). Η διατήρηση περιττών κιλών μετά την εγκυμοσύνη αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση παχυσαρκίας στις γυναίκες μέσης ηλικίας.