Τι ρόλο παίζουν οι ορμόνες στην οστεοπόρωση;
Οι φυσιολογική δράση των ορμονών είναι απαραίτητη για την σωστή ανάπτυξη του σκελετού στην παιδική και εφηβική ηλικία και στην επίτευξη της μέγιστης οστικής μάζας κάθε ατόμου.
Έτσι, διαταραχές στην αυξητική ορμόνη, στις ορμόνες του θυρεοειδούς, στην κορτιζόλη και γενικά στην λειτουργία της υπόφυσης , στις ορμόνες που παράγονται από τις ωοθήκες και τους όρχεις ή στις ορμόνες που ελέγχουν τον μεταβολισμό του ασβεστίου μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ωρίμανση του σκελετού και χαμηλή οστική μάζα και να αυξήσουν τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.
Οι ορμόνες συνεχίζουν να παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο καθ’ όλη τη διάρκεια της ενήλικου ζωής στην διατήρηση της υγείας των οστών. Η υπερβολική παραγωγή ή η έλλειψη ορισμένων ορμονών μπορεί να προκαλέσει οστεοπενία ή οστεοπόρωση ή να επιδεινώσει υπάρχον πρόβλημα.
- Τα οιστρογόνα βοηθούν την παραγωγή νέου οστού και τα προστατεύουν από τη φθορά. Μετά την εμμηνόπαυση, οι ωοθήκες παράγουν πολύ λιγότερα οιστρογόνα και αυτή η προστατευτική δράση χάνεται. Το ίδιο συμβαίνει αν οι ωοθήκες αφαιρεθούν χειρουργικά σε νεαρή ηλικία.
- Στους άνδρες η τεστοστερόνη παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της οστικής μάζας. Με την ηλικία η παραγωγή της τεστοστερόνης μειώνεται και οι ηλικιωμένοι άνδρες κινδυνεύουν και αυτοί από οστεοπόρωση. Επίσης χαμηλή παραγωγή τεστοστερόνης, σε οποιαδήποτε ηλικία, είτε λόγω προβλήματος της υπόφυσης είτε λόγω διαταραχής στην λειτουργία των όρχεων, αυξάνει το κίνδυνο για οστεοπόρωση.
- Σοβαρή απώλεια οστικής μάζας μπορεί να προκαλέσει η υπερβολική κορτιζόλη. Η πιο συχνή αιτία αυξημένης κορτιζόλης είναι η μακροχρόνια λήψη της σε μορφή στεροειδών φαρμάκων (όπως η πρεδνιζόνη και η κορτιζόνη) για την θεραπεία παθήσεων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή το άσθμα. Κάποιες φορές τα επινεφρίδια μπορεί να παράγουν υπερβολική ποσότητα κορτιζόλης λόγω αδενώματος της υπόφυσης ή των επινεφριδίων , προκαλώντας το σύνδρομο Cushing.
- Η λήψη υπερβολικής ποσότητας ορμόνης του θυρεοειδούς (όπως σε περιπτώσεις καρκίνου του θυρεοειδούς), αλλά και ο υπερθυρεοειδισμός αυξάνουν τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.
- Οι διαταραχές της διατροφής όπως η νευρική ανορεξία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης όχι μόνο λόγω της στέρησης θρεπτικών ουσιών αλλά και λόγω της διαταραχής στην ομαλή λειτουργία των ωοθηκών που προκαλούν.
- Τέλος το έντονο στρες και η έντονη άσκηση, μπορούν να προκαλέσουν αμηνόρροια, διακοπή δηλαδή της φυσιολογικής περιόδου στις γυναίκες και αυξάνουν έτσι τον κίνδυνο χαμηλής οστικής μάζας και οστεοπόρωσης.